Legenda mówi, że Mameli napisał swoją pieśn w domu konsula amerykańskiego, 8 września 1847. Zebrani goście prosili go o nowy tekst. Zaimprowizował, a w domu, w nocy napisał resztę. Parę dni później był w Turynie i tam Michele Novarro, jego przyjaciel, też genueńczyk jak Mameli, również na przyjęciu skomponował melodię.
Hymn włoski został wykonany po raz pierwszy w listopadzie 1847 w Genui (którą Kongres Wiedeński dał Sardynii ), gdy świętowano pierwsze nieśmiałe reformy króla Sardynii, Karola Alberta Sabaudzkiego. Hymn wykonany po raz pierwszy rozprzestrzeniał się błykawicznie po półwyspie i był na ustach wszystkich.
Hymn zwany jest włoską Marsylianką, lecz porównanie nie jest zbyt trafne. Marsylianka jest hymnem armii rewolucyjnej, ma naturę wojskową i zrywa z przeszłością. Goffredo Mameli był cywilem który włączył się do walk gdy Ojczyzna tego potrzebowała. W hymnie nie zrywał z przeszłością, ale się do niej odwołuje, do chwały dawnych bitew oręża włoskiego z obcymi najeźdźcami.

Mameli w swym hymnie wpierw odwołuje się do generała rzymskiego, Scypiona (Afrykańskiego) który w 202 r.p.n.e. zwyciężył Hannibala pod Zemą. W bitwie pod Legnano Liga Lombardzka połączonych komun włoskich zwyciężyła Fryderyka Barbarossę. Francesco Ferrucci był dowódcą Republiki Florenckiej w walce przeciwko wojskom francuskim Karola V i pokonał je pod Gavinano. Balila to przezwisko Giambattisty Perasso, chłopca z Genui, który rzucając kamieniami wszczął ludową rewoltę w Genui przeciw Austriakom. Nieszpory to "Nieszpory Sycylijskie" czyli powstanie ludowe w Palermo na Sycylii przeciwko Francuzom w 1282 roku wszczęte na dźwięk wieczornych dzwonów.
Warto zauważyć , że pod koniec Mameli odwołuje sie do wspólnej niedoli Polaków i Włochów. Słaba Austria wspólnie z Rosją (kozacy) chce zniszczyć te narody, lecz jest nadzieja, że krew czyli duch obu tych narodów wpędzi orła austriackiego w kłopoty. I analogicznie w hymnie polskim jest mowa o Włoszech....